Áp dụng loại thuốc tốt và phù hợp sẽ giúp chữa bệnh cho hiệu quả cao và nhanh hơn. Đối với bệnh viêm đa khớp dạng thấp, hiện nay có hai loại thuốc điều trị bệnh viêm đa khớp dạng thấp phổ biến và được sử dụng nhiều nhất là thuốc Tây y và thuốc Đông y. Tùy theo mức độ bệnh và thể trạng bệnh nhân mà bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc phù hợp với cách sử dụng riêng.
Viêm khớp dạng thấp là một căn bệnh tự miễn biểu hiện đặc trưng bởi tình trạng viêm mạn tính tổ chức liên kết màng hoạt dịch, tổn thương chủ yếu ở các khớp ngoại vi. Bệnh thường tiến triển từ từ, khớp dần bị phá hủy và dẫn đến teo cơ, biến dạng, dính và cứng khớp.
Nguyên nhân bệnh viêm đa khớp dạng thấp vẫn chưa được xác định rõ và đầy đủ nhưng các nhà khoa học đã chọn lọc và đưa ra các yếu tố có liên quan đến sự hình thành và phát triển của căn bệnh này, bao gồm các tác nhân gây bệnh (virus, vi khuẩn, dị nguyên), yếu tố cơ địa, yếu tố di truyền, môi trường sống và làm việc, nhiễm lạnh, phẫu thuật.
Bị viêm đa khớp dạng thấp uống thuốc gì tốt?
Viêm đa khớp dạng thấp là căn bệnh để lại hậu quả nghiêm trọng, có thể gây mất khả năng vận động, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Vì vậy việc điều trị bệnh viêm đa khớp dạng thấp cần phải được tiến hành sớm và đúng cách để cải thiện các triệu chứng của bệnh và hạn chế những biến chứng về sau. Hiện nay, có hai loại thuốc điều trị bệnh viêm đa khớp dạng thấp phổ biến và được sử dụng nhiều nhất là thuốc Tây y (thuốc tân dược) và thuốc Đông y. Tùy theo mức độ bệnh và thể trạng bệnh nhân mà bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc phù hợp với cách sử dụng riêng. Cụ thể:
1 – Điều trị viêm đa khớp dạng thấp bằng thuốc Tây y
♦ Nhóm thuốc kháng viêm không steroid (KVKS- NSAIDs)
– Các thuốc kháng viêm ức chế chọn lọc COX2:
Sử dụng 1 trong những thuốc sau đây:
- Celecoxib: 200mg, uống 1 – 2 lần/ngày.
- Etoricoxib: 60 – 90 mg, uống 1 lần/ ngày.
- Meloxicam: 15 mg tiêm hoặc uống 1 lần/ngày.
⇒ Các thuốc này được chọn đầu tiên vì nó ít gây tương tác bất lợi với những thuốc khác (methotrexat) cũng như ít gây tác dụng phụ đối với cơ thể.
– Các thuốc thuốc kháng viêm ức chế không chọn lọc:
Sử dụng 1 trong những thuốc sau đây:
- Diclofenac: Uống hoặc tiêm: 75mg x 2 lần/ngày trong 3 – 7 ngày; Sau đó uống: 50 mg x 2 – 3 lần/ngày trong 4 – 6 tuần.
- Brexin (piroxicam + cyclodextrin): Uống 20mg/ngày.
Lưu ý: Đối với những bệnh nhân già yếu, có tiền sử mắc bệnh lý dạ dày hoặc điều trị dài ngày thì cần phải được theo dõi chức năng thận và bảo vệ dạ dày bằng các thuốc ức chế bơm proton để tránh nguy cơ có các tác dụng không mong muốn.
♦ Thuốc Corticosteroids
Thường dùng các thuốc: Methylprednisolone, Prednisolone, Prednisone
Cách sử dụng như sau:
– Ngắn hạn: Chỉ định khi có đợt tiến triển, trong thời gian chờ các thuốc chống thấp cho hiệu lực. Tùy theo thể bệnh vừa, nặng hoặc tiến triển như thế nào mà sử dụng theo liều lượng thích hợp.
– Dài hạn: Chỉ định cho các bệnh nhân nặng, phụ thuộc corticoid hoặc có suy thượng thận do dùng corticoid kéo dài.
Nhận xét:
Thuốc kháng viêm không steroid và thuốc Corticosteroids có tác dụng cải thiện các triệu chứng viêm, giảm đau và giúp duy trì khả năng vận động chứ không thể ngăn chặn sự tiến triển của bệnh viêm đa khớp dạng thấp.
♦ Điều trị bằng các thuốc chống thấp (DMARDs)
Các thuốc chống thấp có tác dụng làm thay đổi tiến triển của bệnh. Tùy theo thể bệnh mà sử dụng như sau:
– Đối với thể bệnh nhẹ, mới khởi phát hoặc thể thông thường:
Sử dụng các thuốc DMARDs kinh điển như: Methotrexat, Sulfasalazin, Hydroxychloroquine… theo liều sau:
- Methotrexat: Khởi đầu 10 mg x 1 lần/tuần. Tùy theo đáp ứng mà duy trì liều cao hoặc thấp hơn.
- Sulfasalazin: Khởi đầu 500 mg/ngày, tăng 500 mg cho mỗi tuần, duy trì ở liều 1.000 mg x 2 lần/ngày.
Kết hợp:
- Phương án 1: Methotrexat với Sulfasalazin hoặc Hydroxychloroquine nếu kết quả điều trị không như mong muốn.
- Phương án 2: Methotrexat, Sulfasalazin và Hydroxychloroquine nếu kết quả điều trị không như mong muốn.
– Thể nặng, kháng trị với các DMARDs kinh điển (không có đáp ứng sau 6 tháng):
Ở bệnh viêm đa khớp dạng thấp thể nặng, có biểu hiện kháng các thuốc chống thấp kinh điển sau 6 tháng điều trị thì cần kết hợp với các thuốc sinh học (các DMARDs sinh học) để cho hiệu quả tốt hơn.
Trước khi chỉ định các thuốc sinh học, bệnh nhân cần thực hiện các xét nghiệm để sàng lọc lao, viêm gan, các xét nghiệm chức năng gan thận và đánh giá mức độ hoạt động bệnh. Sau đó, tiến hành dùng các thuốc chống thấp kinh điển với các thuốc chống thấp sinhh học như sau:
- Thứ 1: Kết hợp Methotrexate và thuốc kháng Interleukin 6 (tocilizumab)
- Thứ 2: Kết hợp Methotrexate và một trong 3 loại thuốc kháng TNFα là Adalimumab, Etanercept, Infliximab.
- Thứ 3: Kết hợp Methotrexate và thuốc kháng lympho B (rituximab).
Sau 3 – 6 tháng điều trị, nếu thuốc sinh học thứ nhất không hiệu quả, có thể xem xét thuốc sinh học thứ 2. Tương tự như vậy, có thể xem xét thuốc sinh học thứ 3 nếu thuốc sinh học thứ 2 không hiêu quả.
Nhận xét:
Điều trị cơ bản bằng các thuốc chống thấp (DMARDs) có khả năng làm chậm hoặc làm ngừng quá trình tiến triển viêm khớp dạng thấp. Trong đó, các thuốc chống thấp kinh điển đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định bệnh và cần điều trị kéo dài; các thuốc chống thấp sinh học lại có tác dụng trong trường hợp kháng điều trị với thuốc chống thấp kinh điển, thể nặng hoặc tiên lượng nặng. Bệnh nhân cần kiên trì sử dụng thuốc trong thời gian dài theo chỉ định của bác sĩ và phải được bác sĩ điều trị theo dõi kỹ trong suốt quá trình điều trị.
2 – Chữa trị viêm đa khớp dạng thấp bằng thuốc Đông y
Theo Đông y, viêm đa khớp dạng thấp thuộc chứng Tý (Tý đồng âm với Bí, tức bế tắc lại không thông). Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là do Ngoại cảm (3 thứ tà khí Phong, Hàn, Thấp lẫn lộn đến xâm nhập vào cơ thể) và Nội thương (vệ khí suy yếu, hoặc khí huyết hư, hoặc tuổi già có Can thận hư suy) dẫnđến rối loạn sự vận hành khí huyết, làm cho khí huyết bế tắc, lưu thông không điều hòa mà sinh bệnh. Các tà khí này lại bị tắc lưu lại ở kinh lạc hoặc tạng phủ gây sưng, đau, nhức, tê buồn, nặng, mỏi ở một vùng cơ thể hay các khớp xương.
Để chữa bệnh viêm đa khớp dạng thấp, cần phải trừ khử tà khí và lưu thông khí huyết ở cân, cơ xương. Tùy theo các thể bệnh, giai đoạn phát bệnh mà Đông y áp dụng các bài thuốc phù hợp.
♦ Viêm đa khớp dạng thấp giai đoạn sớm
Khớp có viêm, có sưng, có đau nhức nhưng không nóng đỏ chưa quá 6 tháng nên chưa đủ tiêu chuẩn để chẩn đoán viêm khớp dạng thấp. Cần xem xét các ttriệu chứng bệnh lý khớp thiên về Phong, Hàn hay Thấp mà có cách dùng thuốc như sau:
- Thể Phong tý:
Cách 1: Dùng bài thuốc Phòng phong thang gia giảm gồm: Phòng phong 12g, Khương hoạt 12g, Bạch thược 12g, Đương quy 12g, Ma hoàng 8g, Tần giao 8g, Phục linh 8g, Quế chi 8g, Cam thảo 6g.
Cách 2: Dùng bài Quyên tý thang gồm: Khương hoạt 20g, Phòng phong 16g, Đương quy 16g, Hoàng kỳ 16g, Xích thược 16g, Khương hoàng 12g, Chích thảo 10g.
- Thể Hàn tý:
Dùng bài thuốc gồm: Ý dĩ 12g, Quế chi 8g, Thiên niên kiện 8g, Ngưu tất 8g, Can khương 8g, Xuyên khung 8g, Uy linh tiên 8g, Phụ tử chế 8g,
- Thể Thấp tý:
Dừng bài thuốc Ý dĩ nhân thang gia giảm gồm: Ý dĩ 16g, Thương truật 12g, Huỳnh kỳ 12g, Đảng sâm 12g, Ma hoàng 8g, Ô dược 8g, Ngưu tất 8g, Độc hoạt 8g, Phòng phong 8g, Khương hoạt 8g, Xuyên khung 8g, Quế chi 8g, Cam thảo 6g.
♦ Viêm đa khớp dạng thấp có đợt tiến triển cấp tính
- Cách 1: Dùng bài Bạch hổ quế chi thang gia vị gồm: Thạch cao 40g, Kim ngân 20g, Tang chi 12g, Ngạnh mễ 12g, Phòng kỷ 12g, Tri mẫu 12g, Hoàng bá 12g,Thương truật 8g, Cam thảo 8g, Quế chi 6g.
Tùy theo biểu hiện kèm theo mà có sự gia giảm phù hợp, nếu có nốt thấp hoặc sưng đỏ nhiều gia thêm Đan bì 12g, Xích thược 8g, Sinh địa 20g.
- Cách 2: Dùng bài Quế chi thược dược tri mẫu thang gồm Quế chi 8g, Ma hoàng 8g, Phòng phong 12g, Tri mẫu 12g, Bạch truật 12g, Liên kiều 12g, Bạch thược 12, Kim ngân 16g, Cam thảo 6g.
Nếu các khớp sưng đau kéo dài, sốt nhẹ, nhiều mồ hôi, miệng khô lưỡi đỏ, mạch tế sác thì bỏ quế chi, gia thêm các vị thuốc dưỡng âm thanh nhiệt như Sinh địa, Huyền sâm, Địa cốt bì, Sa sâm, Miết giáp, Thạch hộc…
♦ Viêm đa khớp dạng thấp đợt mạn tính
Dùng bài Độc hoạt tang ký sinh thang gồm: Độc hoạt 12g, Ngưu tất 12, Tang ký sinh 12g, Đỗ trọng 12g, Thục địa 12g, Phòng phong 12g, Bạch thược 12g, Đảng sâm 12g, Phục linh 12g, Tế tân 8g, Tần giao 8g, Quế chi 8g, Đương quy 8g, Cam thảo 6g.
♦ Đề phòng viêm đa khớp dạng thấp tái phát
Dùng bài Độc hoạt tang ký sinh thang gia Phụ tử chếgồm: Độc hoạt 12g, Ngưu tất 12, Tang ký sinh 12g, Đỗ trọng 12g, Thục địa 12g, Phòng phong 12g, Bạch thược 12g, Đảng sâm 12g, Phục linh 12g, Tế tân 8g, Tần giao 8g, Quế chi 8g, Đương quy 8g, Cam thảo 6g, Phụ tử chế 6g.
Phụ phương: Bài Tam tý thang là bài Độc hoạt tang ký sinh thang bỏ vị Tang ký sinh, gia Hoàng kỳ, Tục đoạn và Gừng tươi, để dùng chữa viêm khớp dạng thấp biến chứng cứng khớp, chân tay co quắp.
ĐÁNH GIÁ CHUNG:
♦ Điều trị viêm đa khớp dạng thấp bằng thuốc Tây y dựa trên nguyên tắc điều trị triệu chứng (bằng thuốc giảm đau kháng viêm, Corticosteroids) và ức chế sự tiến triển của bệnh (bằng chống thấp khớp). Tuy nhiên, các thuốc Tây y vẫn không thể điều trị bệnh viêm đa khớp tận gốc. Bên cạnh đó, việc sử dụng các thuốc này trong thời gian dài còn có thể gây tác dụng phụ đến cơ thể (loét dạ dày, tá tràng; gây phù, tăng huyết áp do giữ natri, nước, suy tuyến thượng thận cấp, thưa xương, loãng xương…).
♦ Điều trị viêm đa khớp dạng thấp bằng các bài thuốc Đông y có nguồn gốc tự nhiên được đánh giá là an toàn đối với cơ thể bệnh nhân hơn thuốc Tây y nhưng thường cho tác dụng chậm, thời gian điều trị kéo dài và mất khá nhiều thời gian cho việc nấu thuốc.
Như vậy, mỗi loại thuốc đều có những ưu và nhược điểm riêng nên. Rất khó để xác định việc dùng thuốc Tây y hay thuốc Đông y để điều trị viêm đa khớp dạng thấp là tốt hơn. Quan trọng là loại thuốc mà bệnh nhân sử dụng có phù hợp với thể trạng, mức độ bệnh hay không. Do đó, bệnh nhân cần phải được các bác sĩ chuyên khoa khám và chẩn đoán cụ thể để lên phác đồ điều trị thích hợp và hiệu quả.
BẠN ĐỌC CÓ THỂ TÌM HIỂU THÊM:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!